Pilaki, Rum mutfağından Türk mutfağına geçmiş, yüzyıllardır İstanbul mutfak kültürünün vazgeçilmez parçası olan bir pişirme sanatı olarak bilinmektedir. Eski zamanlarda pilaki, yuvarlak, alçak kenarlı bir çeşit toprak tavanın ismi olarak bilinmekte olduğu aktarılmaktadır. Zamanla pilakide pişirilen yemeklerin ismi de pilaki olarak anılmaya başlamış, kabın kendisi unutulmuş olduğu ifade edilmektedir. Öte yandan Osmanlıda pilaki sözcüğü her ne kadar Türkçe değilse de pilakilerin Osmanlı döneminde Türk mutfağında kendilerine çok sağlam bir yer edindiği bilinmektedir.
Bu yemek pişirme yönteminin, Osmanlı imparatorluğunun özellikle başkentinde büyük beğeni kazandığı ve Türk mutfağının o günlerden başlayarak ayrılmaz bir parçasını oluşturduğu aktarılmaktadır.
Zeytinyağının başrol oynadığı bu teknik, malzemelerin doğal aromalarını koruyarak muhteşem bir lezzet harmonisi yaratmaktadır. Özellikle balık pilakisi, bu tekniğin en rafine örneklerinden biridir. Pilaki balıkla hazırlanabildiği gibi aynı zamanda midye, istiridye gibi deniz ürünleri veya bakliyatla da hazırlanabilmektedir.
Soğan, sarımsak, sirke veya limon suyu, maydanoz ve zeytinyağı pilakinin ana malzemeleridir. Patates, havuç ve kereviz yemeğin lezzetini artırmaktadır. Tüm malzemeler az su ilavesiyle kısık ateşte ocakta veya fırında pişirilmektedir. Balık pilaki, genellikle levrek veya palamut gibi beyaz etli balıkların sebzelerle birlikte pişirildiği Türk mutfağına özgü bir yemek olarak bilinmektedir.
Balık pilaki, sağladığı birçok fayda ile bilinen besleyici bir yemektir. İçerdiği malzemeler sayesinde, vücudumuza önemli katkılarda bulunmaktadır. Balık pilaki, lezzetli bir ana yemek olmasının yanı sıra, yanında sunulacak garnitürlerle de zenginleştirilebilir. Balık seviyorsanız ama hep aynı şekilde yemekten sıkıldıysanız balık pilaki tarifi tam size göre. Balık pilaki sosu ile çok lezzetli bir tarif haline gelmektedir. Balık sevmeyenlere bile yedirecek bu tarifi kesinlikle denemelisiniz. Sofraların besleyici ve mükemmel lezzeti olan balık pilaki tarifi şu şekildedir.
Malzemeler:
1 adet balık (uskumru, levrek, torik veya palamut)
½ su bardağı zeytinyağı
1 adet soğan
1 adet domates
½ demet maydanoz
2 diş sarımsak
1 çay kaşığı tuz, kırmızı toz biber, karabiber (baharatlar isteğe göre değişebilir)
Yapılışı:
Balığın filetosunu çıkarıp temizleyin. İkiye bölün. (Balığın büyüklüğüne göre parça sayısı değişebilir.)
Soğanları halka doğrayın. Bir tencerede zeytinyağını ısıtın ve soğanları soteleyin. Üzerine ince ince
dilimlediğiniz sarımsakları, kabuğunu soyup orta boy doğradığınız domatesi ilave edin ve pişmeye bırakın. Domatesler yumuşayınca ince kıyılmış maydanozu ekleyin. Baharat ayarını yapın. Ocağın altını kapatın. Balık filetosunu domateslerin üzerine yerleştirin. (Filetoyu istediğiniz şekilde parçalara ayırabilirsiniz.) Filetonun üzerine kaşık yardımıyla sostan bir miktar dökün. İkinci filetoyu sosun üzerine yerleştirip yine aynı şekilde üzerine bir miktar sostan dökün. Tencerenin kapağını kapayıp önceden 180 derecede ısıtılmış fırında yaklaşık 15-20 dakika pişirin. Sıcak servis edin.
Önemli Notlar
Uskumru, levrek, çipura, torik, kılıç, palamut vb. balıklarda aynı reçeteyi uygulayabilirsiniz.
Baharatları kendi damak tadınıza göre daha az ya da daha fazla ve çeşitlendirerek kullanabilirsiniz.