Gebeliğin başlangıcından itibaren anne adaylarına uzmanlar tarafından kahve ve çay tüketimini sınırlandırması söylenir. Aslında burada söylenen sadece kahve değil kafein tüketimdir. Kafein birçok bitki türünde bulunan bitkilere zarar veren böceklere karşı doğal bir pestisit olarak görev yapan bir maddedir ve en sık kullanıldığı bitkisel kaynaklar; kahve, çay ve kakaodur.

Peki Kafein Vücudumuzda Neler Yapar?

Kafein vücuda alındıktan sonra çok hızlı bir biçimde ve tamamen gastrointesitinal sistem tarafından emilime uğramaktadır. Kafein alındıktan 15-60 dakika sonra plazmada en yüksek seviyeye ulaşmaktadır. Midenin boş olması, bu seviyeyi hızlandırıcı bir etki göstermektedir.Kafein vücutta bir kez emildikten sonra tüm vücut hücrelerine ulaşmakta ve kan-beyin bariyerini hızlıca geçmektedir. uzaklaşmaktadır.

Kafeinin ana etkileri;

• Santral sinir sistemini uyarmak

• Katekolamin salınımını artırmak

• Düz kasların gevşemesini sağlamak

• Kalp hızını artırmaktır

• Bunun dışında yan etkileri

• Mide asit salgısını uyarmak

• Diüretik etki yapmaktır.

Gebelikte Kafein Neden Tehlikelidir?

Bu konuda yapılan birçok araştırma var. Büyük çaplı net sonuçlar elde edebilmek için daha çok araştırma yapılması gerekmektedir. Ancak üzerinde durulan maddeler göz ardı edilmemelidir.

-Fetal hücrelerinin gelişimi olumsuz etkileme

-Anne dolaşımındaki plesantal kan miktarını düşürme

-Yapılan hayvan çalışmalarında yüksek dozda kafeinin yarık damak, eksik parmak gibi malformasyonlar oluşturma

-Çocukluk çağı obezitesine neden olma

-Düşük doğum ağrılığı ile ilişkili olma

-Düşük doğum riskine neden olabilme gibi sonuçlar ‘Kaiser Vakfı Araştırma Enstitüsü’ tarafından Amerika’da yapılan bir çalışmada gözlenmiştir. Danimarka Üniversitesi’nde yapılan benzer bir çalışmada yine 8 bardaktan fazla kahve tüketimi düşük doğum ile ilişkilendirilmiştir.

Hamile Kalamama Nedeniniz Yüksek Kafein Tüketimi Olabilir mi?

Kafeinin Gebe Kalma Üzerindeki Olumsuz Etkileri

Çalışma sayıları yetersiz kalmakla birlikte; hiçbir sebep yokken hamile kalamama nedenleri arasında yüksek dozda kafein tüketiminin etkisi olabileceği gösterilmektedir. 104 kadınla yapılan bir izlem çalışmasında, günlük 2 bardaktan fazla kafein alan kadınların döllenme oranının %50 oranında düştüğü saptanmıştır.

Kafein Kullanımı ile İlgili Öneriler;

• FDA tarafından sağlıklı bir gebelik ve yenidoğan için gebelik döneminde kafein kullanımının sınırlandırılarak, günde 300 mg’ın altına düşürülmesi önerilmektedir.

• Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 300 mg/gün kafein tüketiminin bile bu süreçte riski arttırdığına ve bu durumun klinik sonuçları olabileceğini belirtmektedir.

• Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin son önerileri ile gebelikte kafein alımı 200 mg/gün olarak belirlemiştir.

• Sonuç olarak gebe kalmak ve gebelikte anne ve fetüsün sağlığını korumak için gebelik sırasında kafein alımını günde 200 mg altında tutmak gereklidir.

Yararlandığım Kaynaklar;

• (Perinatal Epidemiology Research Unit, Department of Obstetrics and Paediatrics, Aarhus University Hospital, Aarhus, Denmark.)

• Şengül YAMAN EFE Gazi Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, Ankara

• Garipağaoğlu, Muazzez, and Nuray Kuyrukçu. "Çocuk Sağlığı ve Kafein."Çocuk Dergisi 9.3 (2009): 110-115 • DEMİRCİ, Zeynep, and H. Ö. Yılmaz. "Gebelikte Kafein Tüketiminin Anne ve Fetüs Üzerine Etkileri." Sağlık ve Toplum 33.1 (2023): 52.